Sık Sorulan Sorular - DYNOMOSS Oto Ekspertiz

Araçların tarafsız uzmanlar tarafından yapılan keşif, inceleme, muayene işlemi ne oto ekspertiz denir.

Lütfen konuyu daha detaylı incelediğimiz Ekspertiz İşlemleri konulu yazımızı okuyunuz.

2. el oto alım - satımında otomobillerin zaman içinde kullanımdan kaynaklı oluşmuş veya oluşabilecek sorunların objektif bir biçimde çeşitli cihazlar ve profesyonel ekip bilgisiyle araç alan veya satan kişilere danışmanlık hizmetinin verildiği bir iş koludur.

Lütfen konuyu daha detaylı incelediğimiz Motor Performans Kontrolü konulu yazımızı okuyunuz.

Her geçen gün gelişen otomobil teknolojisi ve beraberinde artan araç fiyatları nedeniyle maddi manevi zarara uğramamak için araç almadan önce kesinlikle oto ekspertiz yaptırmamız gerekir.

Otomobillerde doğru bir ekspertiz yapmak için belirli süre zarfında TSE standartlarına göre ve yetkili bir kuruluşta ekspertiz yaptırılması gerekir. Fayda maliyet durumunu göz önünde bulundurursak iyi bir ekspertizin ucuza yapılması mümkün değildir! Piyasa fiyatlarının üzerinde bir bedel ödemekde akıllıca olmayacaktır. Bu yüzden optimum fiyat çerçevesinde TSE standartlarında yapılan ekspertiz en doğru tercih olacaktır.

Oto ekspertiz işi için olmazsa olmaz belli başlı makineler vardır. Bunların isimlerini sıralayacak olursak

• -Dinamometre (güç ölçer)
• -Boya kalınlık ölçer
• -Diagnostik cihazı (arıza tespit)
• -Lift
• -Fren test cihazı
• -Amortisör test cihazı
• -Yanal kayma test cihazı
• -Akü ölçer
• -Lastik basınç ölçer
• -Lastik diş derinlik ölçer dir.

Oto ekspertiz süresi aracın yaşı modeli ve hasar durumuna göre değişkenlik gösterebilir standart bir ekspertizde araçlar 5 ana aşamada incelenir ve ortalama 30 dakika işlem süresi vardır. TSE standartlarında oto ekspertiz de ise daha fazla nokta kontrol edildiğinden süre 60 dakika kadar uzayabilir.

Oto ekspertiz süresi aracın yaşı modeli ve hasar durumuna göre değişkenlik gösterebilir standart bir ekspertizde araçlar 5 ana aşamada incelenir ve ortalama 30 dakika işlem süresi vardır. TSE standartlarında oto ekspertiz de ise daha fazla nokta kontrol edildiğinden süre 60 dakika kadar uzayabilir.

Oto ekspertizde problem yaşamamak için en önemli konu yer seçimidir binlerce lira para verdiğiniz aracı merdiven altı tabir edilen yerlerde ucuza ekspertiz yaptırmanız size daha pahalıya mal olur. Son yıllarda ekspertiz sektörüne artan taleple birlikte işten anlamayan birçok yatırımcının bu sektöre girmesine neden oldu konudan bihaber yatırımcılar kendilerine kurumsal kimlik altına gizlemek için franchise sistemine başvurdu, kontrolsüz ve denetimsiz büyüyen franchise sistemli firmalar neticesinde de sektör şube adedi çok, fakat iş bilmez markalarla doldu. İşini iyi yapan uzman markaları ayırmanın en iyi yolu şubelerin kime ait olduğunun ve o şubenin sektörde kaç yıldır faaliyette olduğunun araştırmasıyla ortaya çıkacaktır. Ekspertizde problem yaşamamak için tek merkezden yönetilen kurumsal firmaları tercih etmeniz en doğrusu olacaktır.

Oto ekspertiz işlemlerinde tespit edilen hatalar kusurlar ve kontrol edilen noktalar ekspertiz yaptıran kişilere sözlü olarak anlatıldığı gibi yazılı olarak rapor halinde de alıcı ve satıcı taraflara sunulur 2020 yılında çıkan kanunla birlikte ilerleyen yıllarda ekspertiz raporsuz araç satışı yapılması olanaksız olacaktır, bu raporlar sonucunda ortaya çıkacak sorunlardan da ekspertiz şirketi müteselsil sorumlu olacaktır.

Ekspertizde bulunduğunuz noktaya yakınlıktan daha önemli olan yapılan ekspertizdeki kalitedir. Alelacele sırf ekspertiz yaptırmak için yapılan ekspertizler bir çok sorunu da beraberinde getirir. Yakındaki ekspertiz firmalarını araştırırken bulduğunuz ekspertiz firmasının güvenilir olup olmadığını araştırmayı unutmamanız gerekir!

Otomobillerde motor performansı dinamometre ile ölçülür iki adet dinamometre vardır. Birincisi fabrikalarda ilk motor üretiminde kullanılan tezgah üstü dinamometreler ikincisi ise ülkemizde genellikle tuning ve ekspertiz işlemlerinde kullanılan şasi dinamometresidir. Şasi dinamometresinin çalışma prensibini basit bir şekilde açıklamak gerekirse manyetik frenleme sistemine karşı oluşan tekerlek gücü ve buna bağlı olarak ölçülen aktarma organlarının gücü toplanır ve motor gücü ölçülmüş olur. Doğru bir ölçüm için manyetik frenleme dinamometrenin olmazsa olmazıdır fakat sistem maliyetinin yüksekliği nedeniyle ülkemizde kullanılan dinamometrelerin bir iki marka hariç hepsi hız ölçer cihazların basit matematiksel hesaplama güç ölçere devşirilmesiyle hesaplama yapmaktadır tabi bu durumda doğru ölçümü yaptıkları konusunda da soru işaretleri vardır.

Lütfen konuyu daha detaylı incelediğimiz Motor Performans Kontrolü konulu yazımızı okuyunuz.

En iyi ekspertiz firması için belli kriterlerin üzerinde yoğunlaşmak gerekir; sektördeki konumu, kuruluş yılı, kullandığı cihazlar, tavsiye edilmesi, müşteri memnuniyeti ve sadakati, hakkında açılmış ve kazanılmış davalar, yönetim şekli sahip olduğu öz şube sayısı tüm bu kriterler ışığında bağımsız araştırma kuruluşları tarafından değerlendirmede Dynomoss auto check-up 2015-2020 yılları arasında Türkiye’nin en iyi ekspertiz firması seçilmiştir.

Yakıttan elde ettiği ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelere motor denir. Yakıtlarına göre motorlar, Dizel-Benzin- LPG li olmak üzere üçe ayrılırlar. Benzinli motorun yakıtı benzin; Dizel motorun yakıtı ise Mazottur (motorin); LPG’li motorlar ise yakıt olarak sıvı petrol gazı yani LPG’yi kullanırlar. Silindir diziliş şekillerine göre motorlar sıra tipi, v tipi, yıldız tipi, boksör tipi ayrılırlar. Ayrıca soğutma sistemlerine göre motorları su soğutmalı ve hava soğutmalı diye de ikiye ayırabiliriz. Yanma sistemlerine göre motorlar, içten yanmalı ve dıştan yanmalı diye ikiye ayrılır. Araçlardaki motorlar içten yanmalıdır ve yakıt olarak benzin yada motorin yani dizel kullanmaktadırlar. Motorları ayrıca çalışma zamanlarına göre ayırmakta mümkündür. Çalışma zamanlarına göre iki zamanlı ve 4 zamanlı olarak ayrılırlar. Örneğin benzinli 4 zamanlı bir motorun çalışma sırası; Emme, sıkıştırma, ateşleme (veya genişleme; iş zamanı da denir), egzoz şeklindedir.

İçten yanmalı motorlar, yanma odasının motor içinde bulunduğu, ürün olarak fosil veya bitkisel bazlı yakıtların kullanıldığı, kullanılan bu yakıtın basınç ve sıcaklıkla mekanik enerjiye dönüştürülmesi prensibine göre çalışan motorlardır. Saldıkları zararlı gazlar nedeniyle çevreye ve ekosisteme zarar vermektedirler. Elektrik motorları ise elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştürür. Ve bu elektrik enerjisini pil veya batarya vasıtasıyla doğal yollardan çok kolay şekilde üretilebilir olduğundan dolayı çevreyle dosttur.
En önemli fark ise bir içten yanmalı motorda kullanılan yakıttan maksimum alınan verim %35 civarı iken( ısı ve sürtünme kayıpları %65 ), elektrikle çalışan motorlarda bu oran yaklaşık 3 katı yani %90-95 oranındadır. Bu da daha iyi performans ve ekonomik çalışma koşulları demektir

1 beygir: 75 kg’lık ağırlığı 1 sn’de 1 metre yukarı kaldırabilecek güç miktarı olarak tanımlanır. Buda yaklaşık olarak bir atın gücüne denk gelmektedir ve bu yüzden beygir gücü olarak adlandırılmaktadır. Bu motora özeldir ve değiştirilemez bir değerdir. Beygir gücü ve tork değerleri dinamometre ile ölçülür ve bu değerler aktarma organı, vites kutusu gibi diğer elemanlara bağlı olarak farklılıklar gösterir. Örneğin torku düşük ancak beygir gücü yüksek olan bir motorun sadece dişli ayarlarını değiştirerek tam tersi özelliklere çevirmek mümkün olmaktadır.

Bir aracın çekişi olarak bilinir ve motordan tekerleğe iletilen itme kuvvetidir. Birimi Newton metredir.(Nm). Tork otobüs, traktör, kamyon vb araçlarda çok yüksek değerlerde olabilmektedir. Çünkü bu araçların hıza değil çekiş gücüne ihtiyacı vardır. Torkun yüksek olması için temel olarak motorun yanma odasında normalden daha kuvvetli bir yanma gerçekleşmesi gerekir.

İkinci el araçlarda en çok karşılaşılan sorun mekanik parçaların zaman içinde aşınmasından veya parça ömrünün bitmesinden kaynaklanan arızalardır. Araç alındıktan sonra çıkan bu arızalar kişilere maddi anlamda zarara uğratmaktadır bu yüzden ekspertiz sırasında bu arıza ve aşınmaları tespit etmek için motor kontrolü yaptırmak gerekir.

Otomobilin motor performans testini dinamometre cihazı kullanılarak yapılır. Dinamometre manuel, otomatik, önden çekişli, arkadan çekişli ve şanzımana sahip araçlarda motorun gücünün ve torkunun hata payı en aza indirgenmiş şekilde ölçülmesini sağlar. Otomobilin motorundaki en ufak hata ya da arızayı grafikle gösterir bu grafikle ateşleme sistemini ve yakıt emme sistemindeki haliyle görülmesini sağlar. Modifikasyon öncesi ve sonrası ölçümler sayesinde yapılan işlemlerden kazanılan gücü tespit eder.
Aracınızla güvenli sürüş sağlayabilmeniz için ekseri aralıklarla yapılması gereken motor performans testi bir dizi işlemden oluşmaktadır. Bu ölçümlerin hassasiyetle yapılması; güvenliğinizi sağlayacağı gibi, motorunuzda meydana gelecek arızaların önceden fark edilmesiyle de aracınızın ömrünü uzatacaktır. Temelde motor performans testi dinamometreyle yapılmaktadır.

Motor gücünün ölçülmesi haricinde motorun diğer kısımlarıyla ilgili bir takım incelemeler de yapılmaktadır. Bunlar ;

• Motor vuruntu kontrolü
• Motor üfleme kontrolü
• Egzoz dumanı kontrolü
• Motor yağ durumu kontrolü
• Motor soğutma suyu kontrolü
• Turbo kontrolü

Motor performansı dinamometre ölçümleri sonucu hesaplanır. İki çeşit dinamometre vardır. Fabrikalarda kullanılan tezgah üstü ve ekspertizlerde kullanılan şasi dinamometreleri. Şasi dinamometrelerinde performans hesaplaması şu şekilde olur. Ölçüm ünitesine alınan aracın tam gaz yapılarak ilk önce tekerlek gücü ölçülür. Max tekerlek gücüne ulaşan aracın debriyajına basılarak kayıp güç denilen aktarma organlarının gücü hesaplanır. Bu iki gücün toplamı motorun çıplak gücünü yani sıcaklık basınç değerleri alınmadan ölçülmüş motor gücünü verir. Daha sonra bu değerler sıcaklık ve basınç gibi etkenleri çarpanları ile çarpılarak dünya standartlarında ki (DIN, ISO vb.) motor güç değeri hesaplanır. Halk arasında yanlış yaygınlaşmış bir durum olan motor yüzdesi kayıp gücün motor gücüne olan oranıdır. Bu oran tüm araçlarda üretim aşamasında ortalama %85 gibi bir değere tekabül eder. Yani hangi aracı ölçerseniz ölçün sonuç bir çok zaman %85 yakın çıkacaktır. Buna bağlı olarak motor gücünün motor yüzdesi gibi hesaplanması yanlış bir durumu ortaya çıkartacaktır.

Lütfen konuyu daha detaylı incelediğimiz Motor Performans Kontrolü konulu yazımızı okuyunuz.

Motor testi birçok şekilde yapılabilmesine karşın ekspertizler de bu durum genelde performans testine bakılarak yapılır. Sadece performans testine bakılarak motor durumu değerlendirmesi eksik veya hatalı sonuç vermeye neden olabilir. Motor testi için en az üç aşamalı tespit işlemi uygulanmalıdır.
Bunlar;

• 1- Motor beyninin elektronik kontrolü
• 2- Motorun mekanik aşınma ( üfleme ve vuruntulu çalışma) kontrolü.
• 3- Motorun Performans testi Kontrolü

Lütfen konuyu daha detaylı incelediğimiz Motor Performans Kontrolü konulu yazımızı okuyunuz.

Motor yüzdesi performansa bakılarak hesaplanamaz. Motor yüzdesi motorun komprosyon basıncı ölçülerek hesaplanır. Performansı iyi olan araçların motor yüzdesi düşük olabilir. Sebebi genişleyen piston hacmi motorun sıkıştırma oranını düşürse bile gücünü arttırabilir. Örnek olarak yağ yakan araçların motor performans gücü birçok zaman yüksek çıkmaktadır.

Lütfen konuyu daha detaylı incelediğimiz Motor Performans Kontrolü konulu yazımızı okuyunuz.

Araçlarda motor performansı aracın yaşına ve km göre değişkenlik gösterir. Turbolu ve atmosferik basınçlı araçlarda performansı etkileyen birçok farklı neden vardır. En önemli nedenlerden bazıları hava girişinin ve egzoz gazı çıkışının sağlıklı olması bir diğer neden ise ateşleme sisteminin sağlıklı olmasıdır. Bu konuyu bir örnek ile açıklamak gerekirse 100.000 km gelmiş bakımları normal yapılmış 5 yaşında ki benzinli bir araçta Lpg bağlantısı yoksa motor gücü standart gücün maksimum %10 altında olması gerekir. Eğer bu değerin altında bir güç ölçülmüş ise yukarıda saydığımız noktaları kontrol etmekte fayda vardır. Lpgli araçlarda çalışma prensibinin farklılığı ve yakıt farklılığından dolayı ölçülen bu değer %20 altında kalmıyorsa normal karşılanabilir. Turbo beslemeli araçlarda ise performansını etkileyen en büyük etken turbodur. Performans ölçümünde aşırı bir düşüş yaşanılıyorsa ilk iş olarak turbo elemanları kontrol edilmesi gerekir. Turbolu araçlarda km bağlı olarak performans kaybı atmosferik beslemeli araçlara göre daha azdır.

Lütfen konuyu daha detaylı incelediğimiz Motor Performans Kontrolü konulu yazımızı okuyunuz.

Motor içerisinde bulunan pistonlar ve segmanlar kullanım sonucu vakit geçtikçe aşınırlar. Segmanların vazifesi pistonla silindir arasındaki sızdırmazlığı sağlamaktır. Üst segman, ateşlemede oluşan basıncı korur. Alt segmanın görevi ise pistonun aşağıya inerken silindirdeki yağı sıyırarak kartere indirmektir. Silindirle segmanlar arasında boşluk artıkça patlama esnasında basınç yitimi yaşanır. Bu da motorun çekişten düşmesine sebep olur. Basınç (kompresyon) kaybının oluşması durumda motorun üflüyor olduğu anlaşılır. Motor üflemesi, ilerleyen vakitlerde motorun yağ yakışını artırır ve motorun yağ yakmasına sebep olur. Motorun rektifiye olması için hava filtresinin yağlanması yada filtre kabına yağ dolması gerekir. Yani karterdeki yağın tam anlamıyla silindirin içerisinden aşırı miktarda yukarı çıkması motorun ömrünün azaldığını gösterir.
Motor üflemesi olayı kompresyon ya da diğer bir deyişle basınç kaybıdır. Bu durum sıkıştırılmış ve yanmış yakıt karışımı kartere geçtiğinden yağ çubuğu çıkartılarak ya da yağ doldurma kapağı açılarak anlaşılabilir. Motorun rektifiye olması gerektiğine tam olarak anlamak için silindir kompresyon testi yapılması gerekir. Motorda uygun yağın kullanılmaması halinde de kompresyon kaçağı meydana gelebilir.
Motor içerisindeki aşınma artıkça, parçalar arasında yağ filminin muntazam olmaması kompresyon kaçaklarının artmasına ve yağın yakıta aşırı miktarda karışarak yanması sonucu motor performansında kayıplara neden olur.

Yakıtın motor silindiri içinde çok hızlı ve darbeli yanışı, Otto motorlarında açık bir çınlama ve dizel motorlarında ise vuruntu şeklindeki gürültü ile anlaşılır. Bu nedenle vuruntu halinde Otto motoru için "çınlıyor" dizel motoru için ise "çekiçliyor" denir. Vuruntu gürültüsü, silindirdeki şiddetli basınç dalgasının silindir kapağı ve piston yüzüne çarpması ve orada çekiç darbesine benzer bir etki oluşturmasından kaynaklanmaktadır. Vuruntulu yanmada, özellikle piston termik ve mekanik olarak aşırı yüklenir. Sürekli vuruntu pistonun tahrip olmasına sebep olur. Isının aşın derecede açığa çıkması ile piston süratle genleşir ve silindir duvarlarında oluşan yağ filminin bozulmasına neden olur. Bunun sonucunda kuru sürtünme başlar ve daha fazla açığa çıkan ısı ortam sıcaklığını hızla arttırarak piston yüzeyinde ergimelere ve silindir duvarına kaynaklanmalara neden olur. Yer yer oluşan kaynak bağlantıları pistonun hareketi sonucu tekrar koparak şiddetli aşınmalara ve sıcaklığın devamlı yükselmesine sebep olur. Bu zincirleme reaksiyon kısa sürede pistonun silindir iç yüzüne tamamen kaynaklanarak tahrip olması ile sonuçlanır. Vuruntu esnasında piston tahrip olmasa bile sürtünme yükü şiddetle artarak motorun efektif gücünün düşmesine sebep verir, dolayısıyla vuruntu saptandığında en kısa sürede hemen giderilmelidir.

Yeni çalışan motorun yaydığı egzoz dumanı kapalı alanlar içinde zehirli etkiler gösterir. Araç, kapıları açık halde bir kapalı mekân içerisinde çok kısa bir süre için çalıştırılsa bile, kokusuz karbon monoksit (egzoz dumanı ) kapalı mekân içinde birikir, egzos dumanı kontrol altına alınmaz veya tahliye edilmezse zehirlenmelere, açık havada karbon salınımı hava kirliliğinin artarak yaşam kalitesinin düşmesine neden olur.

Egzozdaki siyah duman yanmamış yakıtın dışarı atılmasının sonucudur. Genellikle dizel araçlarda fazla görülür kalitesiz yakıtlardan yada zamanında yaptırılmayan bakımların neticesinde enjektörlerin uçları kurum bağlar kurum bağlamış enjektörler düzgün yakıt püskürtemez doğru püskürtülmeyen yakıt tam randımanlı yanmaz yanmamış yakıt dışarıya siyah duman olarak atılır bu durum araçta performans kaybına ve fazla yakıt yakmaya sebep olur. Çözümü enjektörlerin karbon temizliğinin yapılmasıdır eğer erkenden bu bakım yapılmazsa ilerleyen süreçte daha büyük masrafları ve problemleri beraberinde getirir.
Benzinli araçlarda bu durum genellikle hava yakıt karışım dengesizliğinden olur bu durumu düzeltmek içinse ateşleme sistemi hava giriş sistemleri kontrol edilmelidir.

Araçlardaki mavi duman yanma odasına yağ girdiğinin göstergesidir birçok şekilde yanma odasına yağ girebilir bunların en sık karşılaşılan nedenlerden biri motor sekmanların aşınmasından dolayı yağın tam sıyrılamaması ve aradaki boşluktan yanma odasına kaçmasıdır. Bu sorunun çözümü için motora rektefiye yapılması gerekir ve maliyetli bir işlemdir.
Turbolu araçlarda turbo mili yataklarının veya burçlarının bozulmasıyla, turboyu yağlayan motor yağının emme manifoldu veya egzoz hattına sızması sonucu da egzozda mavi duman oluşabilir.Turbolu araçlarda turbonun problemli olup olmadığının kontrolünü en kolay performans testinde görebilirsiniz bu yüzden ekspertiz yaptırırken mutlaka performans ölçülmesi gerekir.

Özellikle soğuk havalarda, ilk çalıştırmada egzozdan bir süre beyaz duman gelmesi normaldir. Bu genellikle yoğuşmadan kaynaklanan buhardır. Motor ısındığında yoğuşma dağılır ve egzozdan çıkan duman da kaybolur. Egzoz içerisindeki kar, su, nem gibi birikintiler motor ısındıkça buharlaşarak beyaz dumana sebebiyet verir. Fakat kısa bir süre sonra tamamen kaybolacağı için endişe etmenize gerek yoktur.
Motor ısındığı halde egzozdan beyaz duman çıkmaya devam ediyorsa bu ciddi bir problemdir. Motorun, iç soğutma suyu sızıntılarına karşı kontrol edilmesi gerekir. Motora soğutma suyu karışmasının belirtileri arasında, radyatörde su eksikliği, egzozdan tatlımsı bir koku ile birlikte beyaz duman atması sayılabilir. Ayrıca soğutma suyu motor yağına karışarak köpürmesine ve yağın beyaz renge dönüşmesine neden olabilir. Yanma odasına karışan çok az miktardaki soğutma suyu bile egzozdan beyaz duman çıkmasına sebep olacaktır.
Soğutma suyunun yanma odasına karışmasının en büyük nedenlerinden biri silindir kapak contası arızasıdır. Bu conta, silindir kapağı ile motor bloğu arasındaki sızdırmazlığı sağlar. Sıcaklığa dayanıklı olmasına rağmen, motor hararet yaptığı zaman ilk olarak bu conta yanar. Düzgün çalışmayan soğutma fanı, düşük sıvı seviyesi, kirli soğutma suyu veya bakımları düzenli yapılmayan bir soğutma sistemi motorun aşırı ısınmasına neden olur. Ya da kullanım ömrüne bağlı olarak conta zamanla deforme olarak işlevini yitirir. Arızalı bir conta, soğutma suyunun silindirlere ve yanma odasına sızmasına sebep olur. Bazen conta sağlam olsa bile, motordaki aşınmalar veya bloktaki çatlaklar da su sızıntısına neden olabilir.

Motor bloğu içerisinde yağ soğutma suyu ve egzoz gazı birbirinden bağımsız kanallar içerisinde dolaşır motor bloğunda oluşabilecek çatlama, conta yanması veya deformasyonu bu sistemlerin birbirne karışmasına neden olur bu durum motor için büyük problemlere yol açar motor yağının suya karışması göz ile kolay bir şekilde anlaşılırken egzoz gazının suya karışması dışardan bakılarak kolayca anlaşılamaz bu yüzden conta yanık testi dediğimiz egzoz gazı kaçak testi uygulanır. Test sonucu pozitif çıkan araçlarda silindir kapağı açılır conta kontrol edilir problem varsa conta değiştirilerek problem büyümeden çözüm sağlanmış olur.

Motor yağı araçların hareketli parçalarında ince bir tabaka oluşturarak aşınma ve sürtünme gibi işlemleri giderir ya da minimum seviyeye indirmeyi hedefler. Bu açıdan içerideki parçaları ve motoru koruduğu için her aşamada kontrol edilmesi elzemdir. Motor yağının normal seviyede olmasını sağlanarak motorun gerekli şekilde yağlanması gerekir. Motorun belli bir miktar yağ yakması normaldir. Yağ seviyesi ekseriya, misalen yakıt doldurmak için durulduğunda kontrol edilmelidir. Gösterge paneli üzerindeki motor yağ basınç uyarı lambası yandığında, motor yağ seviyesini hemen kontrol edilmesi gerekir. Araç düz bir yüzeyde park halindeyken motor durduktan sonra, yağın karterde toplanması için bir kaç dakika beklenip yağ çubuğunun çıkarılması ve silerek temizlenmesiyle sağlanır. Çubuğu yeniden sonuna kadar tam olarak yerleştirilmesi önemlidir. Çubuk yeniden çıkarılır. Yağ çubuğu üzerindeki yağın kirlenmediğini kontrol edilir. Yağ çubuğu üzerinde gösterildiği gibi yağ seviyesini kontrol edilir. Yağ seviyesi minimum(MİN) ile maksimum(MAX) arasında uygun bir seviye arasında olmalıdır. Yağ seviyesi minimum çizgisi altındaysa, aynı kalitede yağ ile motor yağın maksimum seviyesine gelene kadar tamamlanır. Maksimum seviyesinin üzerine çıkılması sorunlara neden olabilir.

Motor soğutma sıvısı sızdırmazlığı her 15,000 Km de bir kontrol edilmelidir. Hortumların önce uçlarını kontrol edilir, şayet sızıntı varsa kelepçelerin durumunu kontrol edilir. Sızıntı durumunda kelepçelerin ömrünü tamamlamış olduğu söylenebilir. Bu durumda yeni kelepçeler takılması gerekir. Hortumların dış yüzeyinde delik ya da çatlak varsa, elastikliğini kaybederek sertleşmişse, uçlarında yarılmalar veya sertleşmeler görülüyorsa, kelepçe kesikleri oluşmuşsa, bollaşmalar gözleniyorsa hortumların değiştirilmesi gerekir. Değişimin ortası bezli yüksek sıcaklığa dayanıklı sıcak su hortumlarıyla yapılması randımanı ve dayanıklılığı arttırır. Hortum veya kelepçe değiştirmeden önce motor soğutma suyunu boşaltılması diğer bir önemli noktadır.
Sızmalar için radyatör boşaltma musluğuna, motor bloku boşaltma sarı vidasına ve radyatör müşiri contasına da bakılması gerekir. Kontrol sırasında bunları sökmek, temizlemek ve takmak gerekir.

Kaporta, otomobillerin motor, sürücü ve yolcu bölümleri ve diğer aksamlarını kapatan metal örtü olarak tanımlanmaktadır.

Ülkemizde ikinci el araç alınırken en çok dikkat edilen bölüm kaporta bölümüdür çünkü alacağınız araç daha önceden kaza geçirmişse bu durumu bilmeden araç alıyorsanız ilerleyen yıllarda maddi anlamda en çok zararı bu bölümde yaşarsınız ayrıca kazalar sonucunda oluşan büyük çaplı hasarlar yolcu güvenliğini de tehdit etmektedir. Birçok satıcının hasar durumunu saklayarak araç satışını yaptıklarını ve bu durumun sonradan anlaşılmasıyla yaşanan mağduriyetlere sıkça şahit olunmuştur ekspertiz uzmanları aldıkları eğitimlerle sizi bu mağduriyetlerden kurtararak değerinde ve güvenlikli araç almanızı sağlar.
Aracın kaporta bölümünde değişen boyanan ya da orijinal çıkışı dışında hasar sonrası müdahale görmüş parçalarının tespit ve kontrolleri yapılır.

Boya kaporta testi, aracınız milimetrenin binde biri hassasiyetindeki cihazlarla
• -Boyanan parça kontrolü
• -Değişen parça kontrolü
• -Gövde kontrolü
• -Tampon travers kontrolü
• -Çamurluk, arka bagaj,tavan ve kapılar
• -İç direk, marşpiyel
• -Stepne havuzu
• -Ön ve arka panel kontrolleri
• -Araç şasi kontrolleri

Sürekli gelişen otomotiv teknolojileri ve araçlarda elektronik uygulamaların yaygınlaşması sebebiyle test cihazları her geçen gün önem kazanıyor.
Araçlar üzerinde yeni sistemlerin giderek daha fazla kullanılması sebebi ile sadece profesyonel diyagnostik cihazlar ile yeni sistemlere zarar vermeden güvenli servis hizmeti verilmelidir. Tüm araçlarda standart olan OBD2 giriş soketi ile araçlar beyni ile bağlantı kurulur geçmişteki geçici arızaları veya mevcut arıza kayıtları buradan okunur. Problemin giderilmesi için yapılması gereken işlemler anlatılır. Bu sayede araç alımlarında ileriye dönük birçok sorunu ortadan kaldırılmış olur.

Diyagnos testi ile aracınızın beyninin elektronik aksamında;

• Araç beyni arıza kontrolü
• Şanzıman beyni arıza kontrolü
• Airbag beyni arıza kontrolü
• ABS beyni arıza kontrolü
• Klima beyni arıza kontrolü

Şanzıman, motordan, baskı balata (Kavrama) yolu ile aldığı hareketi istenilen tork değerinde, şaft veya diferansiyele ileten aktarma organıdır.
Manuel şanzıman, klasik otomatik şanzıman, tiptronic (sıralı) şanzıman, çift kavramalı şanzıman, değişken kavramalı şanzıman gibi farklı çeşitleri vardır.

Hava yastığı (Airbag, Yardımcı Koruma Sistemi/SRS), otomobillerde çarpışma anında çok hızlı biçimde açılıp bir gaz veya hava ile şişerek yolcunun yaralanmasını önleyen, esnek bir malzemeden yapılmış koruma sistemidir. Tipik bir hava yastığı saniyenin 1/10'undan kısa sürede açılır, birkaç saniye sonra da sönerek yolcunun hareketini ve araçtan çıkmasını kolaylaştırır.

Otomobillerde yolcu kabini içindeki sürücü ve yolcuların kaza anında korunması amacıyla geliştirilen sisteme AIRBAG ya da Türkçe adıyla hava yastığı denir. Bu sistem emniyet kemerinin de aktif olarak kullanıldığı kazalarda azami koruma sağlar. Hava yastıkları çarpışma sırasında çok kısa süre içinde aktif hale gelir. Kazanın akabinde kontrolü sağlayan airbag beyni kaza bilgilerini kendi içinde bulunan mikro chip e kaydeder ve bundan sonra beyin ekarte olur. Kaza sonrasında airbag beyninin içindeki kaza bilgilerinin silinmesi ve teknik müdahalenin yapılmasıyla hasara uğrayan direksiyon yazılımı güncellenerek çalışılabilir hale getirilir.

Arıza tespit cihazı ile Airbag beynine bağlanılır varsa hata kayıtları okunur sebepleri kontrol edilir aracın hasar durumu göz önünde bulundurularak airbag sisteminin mekanik aksamları el ve göz yordamıyla kontrol edilir araç standartlarına aykırı görülen fiziksel yıpranmalar raporlanır gerekli görüldüğü taktirde uzman kişiler tarafından bazı parçalar sökülebilir.

ECU -ECM (elektronik kontrol unit) ya da ( elektronik control modülü) açılımı ile halk dilinde araç beyni olarak adlandırılmaktadır.
ECU tüm motor yönetimi ve kontrollerden sorumludur ve motorun çalışma şartlarını sürekli olarak denetler parametreleri hesaplar ve sürekli olarak değişkenleri ayarlar. ABS sisteminde de ECU benzer bir göreve sahiptir. Tekerlek devir sensörleri aracın hızını ölçerken, sürücünün frene basmasıyla ECU, fren merkezine ve kaliperlere belirli aralıklarla hidrolik göndererek tekerleklerin kesintili olarak (Kilitlenmeden) yavaşlamasını sağlar.

Otomobilin motor kısmında veya yolcu kabini içine konumlandırılmıştır. Ebadı otomobil müzik çalarından daha ufaktır. Bu küçük cihaz bir kaç mikro bilgisayar içermekte ve motorun değişen şartlarda en randımanlı biçimde yönetimini sağlamaktadır. Bu mikro bilgisayarlar, bir chip içerisinde bulunan bir programı çalıştırmaktadır.
Bu chip tüm motor yönetimi ve kontrollerden yükümlüdür, motorun çalışma koşullarını sürekli olarak kontrol eder, parametreleri hesaplar ve sürekli olarak değişkenleri ayarlar. Tüm bu ayarlamalar değişkenler göz önünde bulundurularak bir saniye içerisinde yüzlerce kez tekrarlanır. Tüm bu ölçümler, basınç, sıcaklık, devir, hız, hava yoğunluğu vs…gibi değişkenlerin, milyarda bir sapma ile, motor içinde bulunan yüzlerce sensör tarafından gerçekleşmesiyle mümkün kılınır.

Kullanıldığı aracın manevra ve frenleme yeteneğinde randımanı arttıran bir sistemdir. Dört-tekerlek ABS, tekerlek kilitlenmesini engelleyerek, sürücüye acil frenlemelerde kararlılık ve yön kontrolü katkısı sağlamaktadır. ABS her tekerleğin yakınında dönme hızını algılayarak tekerleklerin çekiş kaybettiği ve kilitlenmek üzere olduğunu algılayan sensörlere sahiptir. Elektronik kontrol ünitesi bu sinyalleri değerlendirerek, fren basıncını değiştirmek koşuluyla tekerlek kilitlenmesini önleyen hidrolik kontrol ünitesine komutlar gönderir. ABS sisteminin bakımı ekseriya yapılmazsa kaza anında sistem randımanlı biçimde devreye girmeyeceğinden can ve mal kayıpları oranı artar.

Araca klima bakımı yapılırken soğutma gazı en az 6 ayda bir kontrol edilmeli, klima bakımı ve kontrolü düzenli periyotta yapılmalıdır. Gaz yenilenirken öncesinde kullanılan gazın kullanılmasıyla uyumsuzluk engellenebilir. Klimanın verimli çalışabilmesi için kış dahil ayda 1 en az 10-15 dk çalıştırılması gerekir. Zira kış mevsimi boyunca çalıştırılmayan klima, yaz aylarında sürücülerin otomobilde en çok ihtiyaç duyduğu donanımların başında gelir. Kış boyunca ihmal edilip bakımı yapılmamış klima sistemi, sürekli kullanılmaya başladığında sorun çıkartabilir.

Araçlarda elektronik klima beyni varsa bağlantı kurularak arıza kayıtlarına ulaşılır arıza kayıtlarının nedenleri tek tek kontrol edilir klima devreye alınarak soğutma ve ısıtma durumu ile birlikte fan kontrolleri yapılır klima gaz basıncı ölçülerek problemler raporda belirtilir.

Bir iletim kontrol ünitesini ya da elektronik beyni kontrol eden cihazdır. Bu beyin genellikle araç sensör kullanımı esnasında, optimum performans sağlanması için, yakıt ekonomisi ve vites değiştirme kalitesinin yükseltilmesi, vites değişimi hesaplamalarında motor kontrol ünitesi tarafından sağlanan verileri kullanır. Dolayısıyla keyifli ve güvenli sürüş sağlanması için büyük önem taşır.

Diyagnostik cihazla şanzıman beyni ile iletişe geçilir varsa arıza kayıtları okunur şanzıman arızaları önemli olduğu için her arızanın nedeni kontrol edilir? Varsa şanzıman yağ çubuğundan yağ durumu kontrolü sağlanır Araç performans testinde vites geçişleri kontrol edilerek geçişlerde bir vuruntu olup olmadığı tespit edilir. İlk kalkışta geri kaçırma olup olmadığı kontrol edilir.

Sürüş sırasında direksiyonda boşluk oluşuyorsa bunun iki sebebi vardır.
-Direksiyon dişli kutusunda oluşan arıza
-Rot başlarında gevşeme ya da aşınma
Dişli kutusunda oluşan aşınma ya da ayarının bozulması, dişli sisteminin sıkça kontrol edilmesi ve yağı bitmeden eklenmesiyle engellenebilir. Rot başlarında gevşeme ya da aşınma ise tekerleklerin içten ve dıştan yıpranması, yol kavrayışının zayıflaması ve kazalarla sonuçlanabilir. Rot başlarında arıza varsa sürüş sırasında yolda gezeleme yapıp lastiklerin içten ve dıştan aşınmasına sebep olabilir. Direksiyon titreşimlerle sarsılıyorsa ön lastiklerin balans ayarının bozuk olduğu söylenebilir. Ancak direksiyon normalden daha güç dönüyorsa lastik hava basıncı normalin altındadır.

• Lastiklerdeki aşınmanın önüne geçmek için rot ayarı yaptırmak gerekir rot ayarları bozuk araçlarda lastik aşınmasından dolayı yol tutuşu problemi olur bu yüzden araçların daha fazla kaza yapma riski vardır.
• Direksiyon hakimiyetinin arttırılması
• Tekerlerin yol tutuşunun güçlenmesi yolu rahat kavraması
• Tekerlek aşınmasının önlenmesi
• Dönüşlerde direksiyonun kendi kendine toplanmasını sağlamak

Tekerleklere gelen dikey ve yatay kuvvetleri taşır ve aracın dönmesi esnasında direksiyon çatallarına pim vazifesi görür. Direksiyonun sisteminin istekleri doğrultusunda hareketi rot kolundan alır ve direksiyon mafsalına iletir. Rotillerin iyi kayan yüzeylerinin yağlanması için gres ile doldurulmuştur. Binek otomobillerde kullanılan rotiller genelde yağlanmayan tiptir. Bu nedenle aşınmayı azaltmak için toz kapanın sızdırmaz olması gerekmektedir. Rotiller direksiyon mafsalın alt ve üst salıncaklara bağlamaktadır. Her rotilin bir ucu ayarlanabilir durumdadır. Bu bakımdan rotillerin boylar değişebilir. Ön düzen ayarlarında toe-in ayrıca buradan yapılmaktadır. Rotillerde yapılan kontroller direksiyon bağlantılarında gevşeklik olup olmadığına bakılır. Bunu için araç lift üzerine alınır. Tekerlekler sağa sola, ileri geri hareket ettirilir. Boşluk görülenden fazla ise sistem elemanları kontrol edilir. Araç lifte iken bir levye yardımıyla salıncakların rotil ile bağlantılarının gevşek olup olmadığına bakılır. Boşluğu fazla olan rotiller sıkılır. Rotil gövdesinden mengeneye bağlanır, doğrusal ve dairesel hareket ettirilir. Küresel mafsalın hareketinde zorluk, sıkma, tutukluk, metal sürtünmesi gerilmesi durumunda rotil, değiştirilir. Böyle bir durumla karşılaşılmazsa rotil greslenir ve takılır. Fiber yataklı rotil tiplerinde greslemeye gerek yoktur. Rotil konik cıvata içerisindeki gres eksilmiş ya da özelliğini kaybetmiş ise rotil greslenir. Rotil içerisindeki yayın esnekliği azalmış ise yenisi ile değiştirilir. Toz lastiği yırtık ya da özelliğini kaybetmiş ise yenisi ile değiştirilir.

Aks körüğü tekerleğin dış aks kafasını sudan ve tozdan korumak için gerekli bir yedek parçadır. Aks körüğü yırtık ya da patlak olursa kafa kirlenir, içine ve rulmanlarına toz kaçabilir. Bu da aks kafasının daha çabuk bozulmasına neden olur. İşçiliğinin maliyeti yüksek olduğundan aks arıza yaptığında değiştirilmesi daha mantıklı bir tercih olacaktır, acil durumda çok kısa bir süre körüksüz idare edilebilir. Fakat değiştirilmesi gerekmektedir. Zira arabanın yola en yakın kısmı olduğundan ve devamlı toz, su, çamur gibi aşındırıcı etkenlere maruz kalan bölümünde yer alır.

Motordan gelen titreşimleri emerek şaseye geçmesini engelleyen, motorun ivmelenme anında yana yatma eğilimini yumuşak bir şekilde karşılayan ve araç şasisinden gelen titreşimlerin motora ve vites kutusuna geçmesini engelleyen parçalardır. Bu parçada arıza olunca sürüş sırasında sarsıntı ve gürültü oluşur. Motor takozlarında kırılma ya da arıza varsa kaput açılıp gaz telinin çekilmesiyle motor blok halinde oynaması ile anlaşılır, bu durumda takoz kırılmış demektir.

Otomobillerde yağlama sistemi son derece büyük bir önem taşır. Araç motorlarında sürtünmeden kaynaklı aşınmaların ve arızaların önüne geçilmek için yağlama sisteminden faydalanılır. Ayrıca yağlama sisteminin sağladığı birçok avantaj da vardır. Çeşitli sebeplerden dolayı araç motorlarında yağ sızıntılarının ve kaçaklarının meydana gelebildiği bilinen bir gerçektir. Aracın diğer sistemlerinin ve parçalarının zarar görmemesi için kaçağın tespit edilip kısa sürede onarılması gerekir. Öncelikli olarak kaçak durumunda yağ karterinin contalarının kontrol edilmesi gerekir. Eğer burada bir sorun görülmüyorsa ikinci olarak yağ karterinde çatlak veya deliğin bulunup bulunmadığına bakılması gerekir.
Motorda yağ kaçağı yağlama sistemindeki dönüş yolunda da olabilmektedir. Bu sebepten dolayı kartere gelen kanalların da tıkanıklık kontrollerinin yapılması gerekir. Motorda yağ kaçağı varsa gözle rahatlıkla görülebilir.

Ayrıca araçlarda bulunan yağ lambalarının yanması durumunda direk olarak araç durdurulması ve yağlama sisteminin kontrol edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde maddi hasar ortaya çıkabilir. Yağ lambası uyarısı dikkate alınmalıdır, lamba yanarken araç çalıştırılmamalı, hareket de ettirilmemelidir. Bu durumun çözümü için araca yağ takviyesi yapılabilir en doğrusu yöntem ise imkanlar dahilinde aracın çekiciyle en yakın servise çekilmesidir.

Patlamış ve arızalı bir amortisör aracınızın rot balans ayarını bozacağından sürüş konforunuzu etkileyerek engebeler ve çukurlarda aracınızın uzun salınımlar yaparak darbelerin daha şiddetli hissedilmesine neden olur. Eğer ön amorsitörlerden yalnızca birinde hasar oluşmuşsa sürüş güvenliğiniz açısından ciddi tehdit oluşturabilir. Yapacağınız sert fren aracın sağa ya da sola yalpalayıp savrulmasına neden olabilir. Bu arıza kısa sürede giderilmezse rot başları ve aks tekerlek bilyalarının aşınarak bozulmasına neden olur.
Rotlarda oluşan boşluklar yüksek hızlarda sürüş sırasında direksiyon hakimiyetinizi zayıflatarak kazalara neden olabilir. Direksiyon hareket etmediği halde tekerleklerde boşluk oluşuyorsa rotillerde arıza olduğunu fark edebilirsiniz. Tekerlekler çeşitli araçlarla aksa bağlantılıdır. Bu şekilde virajlarda aracın yol tutuşu güçlenir.
Alt tablalar; Tablalar aracınızın ön tekerlerini tutar. Bozuk amortisörler bir müddet sonra tablaların aksamını da bozacaktır. Bozuk tabla zamanla aks ve amortisörlerinize etki eder. Tablada çok fazla boşluk varsa aracınız bir tümseğe girerken alt takımda tıkırtılar yapar, aracı sağa sola çekebilir, fren yaptığınızda sağa sola yalpalayabilir.
Torsiyon arka tekerleri tutan parçadır. Bağımsız süspansiyonlu araçlarda torsiyon yerine öndeki alt tablaların varyasyonu kullanılır, tablalar arası denge çubuğu vb. bulunabilir. Torsiyon arka tekerleri araç şasesine bağlar. Aracınız çukurlara girdikçe teker yukarı aşağı hareket etmesi için( darbeyi ekarte edebilme açısından) torsiyon şasiye bağlı olduğu yerde hareket edebilir şekilde konumlandırılmıştır. Bu konumlanma torsiyon takozları ile yapılır.
Akslar diferansiyelden aldığı devinimi tekerlere ileten elemanlardır. Bir ucu tekere bağlıyken, beriki dişli açılmış uç diferansiyele gider. Aracın tüm yükünü esasen çeken akslardır. Akslar aks rulmanı içine konumlanmıştır. Bu rulmanlar aracın tüm ağırlığını taşırlar. Bilyelerde bir hasar varsa tekerlere yakın bölgeden bir uğuldama işitilir. Ekseriya yağlama ve bakımlarının yapılması güvenlik açısından önem taşır.

Bu testle frenleme performansını etkileyen fren sistemi elemanları kontrol edilir. Araçta frenleme performansı fren sisteminin durumunun ortaya konması açısından büyük önem teşkil eder. Frenlemeyi sistem elemanlarıyla beraber yol şartları ve tekerleklerin zamanında bakım ve değişimlerinin yapılmasının da etkilediği unutulmamalıdır. Bu testle;

• -Dört tekerleğin maksimum fren kuvveti ölçümü
• -Arka fren kısıtlayıcı kontrolü
• -Frenleme boyunca denge kontrolü
• -Pedal kuvveti ölçümü
• -Fren kuvveti ve dengesinin saptanması
• -Yuvarlanmadan oluşan sürtünmenin saptanması
• -Ön ve arka dingillerin sağ ve sol yüzdelerinin hesaplanması
• -Farklı frenleme şiddetinde ön arka fren yüzdesi hesaplanması
• -Frenleme şiddetine göre dört tekerleğin performansa katkı ölçümü
• -ABS öncesi fren kontrolü yapılır

Sarsıntıyı azaltmak için araç ile zemin arasına, yastıklama görevi yapan, elastik elemanların meydana getirdiği mekanik bir düzen. Süspansiyon düzeninde yay, amortisör ve lastik takozlardan faydalanılır. Otomobilin lastikleri dahi süspansiyon düzeninin bir parçasını teşkil eder.

Süspansiyon sisteminde tekerler, çukur veya tümseğin seviyesine göre aşağı ya da yukarı hareket ederek arabaları düz bir sistemde tutar ve her engebede titremesini önler. Aslında süspansiyon sistemi, bu görevini yerine getirirken, bir nevi fırlatma sistemi şeklinde çalışır. Yaylara gelen darbeyi yumuşatır ve onu tam tersi yönde iletir. Böylece sarsıntının hissedilmemesini sağlar. Yolda araba ilerlerken, bu tür engebeler ve sarsıntılar durmadan devam eder. Böyle bir darbe geldiği anda süspansiyon bu darbeyi ters yöne iterken arabanın fırlatılmasını engelleyecek başka sistemlere de gerek vardır. İşte amortisörler de bu görevi görür.

Süspansiyonların tam randımanla çalışabilmesi için temelde iş birliğine girmek zorunda olduğu 5 farklı parça vardır. Bu parçalar; Yaylar, Amortisörler, Askı Sistemleri, Denge Çubukları ve Rotiller’dir. Şimdi bu 5 temel sistem hakkında gerekli detayları öğrenelim.

Öncelikle ikinci aldığınız raporun yanlış olma ihtimalini düşünerek ilk aldığınız raporun yanlışlığını kesin ispatlamanız gerekir bunun için güvenilir başka ekspertiz noktalarından rapor almanız gerekir daha sonra bir avukat ve bilir kişi aracılığıyla tüketici hakem heyetine başvurularak dava açabilirsiniz.

Tramer sigorta bilgi işlem merkezinin verilerin saklandığı ve paylaşıldığı veri bankasıdır. İkinci el araç alamadan önce kesinlikle tramer sorgusu yapılmalıdır. Tramer sorgusunu ekspertiz noktalarından yapılabildiği gibi 5664 nolu numaraya mesaj atılarak da hasar bilgileri öğrenilebilir. Yalnız şunu unutmamakta fayda vardır, Tramer sisteminden gelen her bilgi doğru olmadığı gibi, hasar kayıtlarının sisteme geç girilmesinden dolayı eksik bilgi de gelebilir.

Sıfır araçlar en az 2 yıl mekanik garantisinde olduğu için motor yada mekanik ekspertizi yaptırmanız gereği yoktur. Fakat taşıma esnasında oluşabilecek hasarlardan dolayı mağduriyet yaşamamak için her alınan sıfır araca kaporta ekspertizi yaptırmak gereklidir.

Kilometre kontrolü için ilk etapta muayene kilometre verilerini ptt sorgulamak gerekir daha sonra aracı güvenilir bir ekspertiz noktasına götürerek elektronik cihazlarla araç beynindeki kilometre verileri kontrol edilir. Kilometre verisine göre ekspertizdeki uzmanlar tarafından fiziksel aşınmaların uyumu değerlendirilir son olarak servis bakım kayıtları kontrol edilir.

Hizmet kalitemizi korumak için hızlı yayılmanın, kalite ve uygulama standartlarımız açısından sakıncalı bulmaktayız.

Şubelerimiz;
• İstanbul İskoç
• Ankara İskitler
• Ankara Ostim
• İzmir Gaziemir
• İzmir Bornova
• Bursa
• Antalya
• Denizli
• Konya
• Manisa